Cykady to owady, które swoim wyglądem przypominają szarańcze. Nie żądlą, ani nie gryzą, są nieszkodliwe. Żyją na wszystkich kontynentach poza Antarktydą. W północno-wschodniej części Ameryki Północnej występuje szczególna odmiana tego gatunku - cykady wieloletnie, które fascynują biologów.
Są wyjątkowe z wielu powodów. Wyróżnia ich między innymi długość życia oraz masowość występowania.
Wyobraź sobie, że wiosną pojawiają się nagle miliardy cykad (1,5 miliona na około 4000m2). Jest ich tak dużo, że drapieżnicy nie nadążają z jedzeniem. Wszędzie słychać cykanie, ale dźwięk ten wydają tylko samce. To tzw. "pieść zalotna", której brzmienie często przekracza 100dB. W ciągu kilku tygodni owady linieją, cykają, latają i rozmnażają się, by potem szybko umrzeć. Niezwykłe jest jednak to, że w zależności od odmiany, żyją 13 lub 17 lat.
Ich przygoda zaczyna się w momencie, gdy samica na gałęziach drzew składa od 400 do 600 jaj. Zaraz potem osobniki dorosłe umierają, a w ciągu paru tygodni z jaj wylęgają się larwy. które spadają na ziemię i się w niej zagrzebują. Przez 13/17 lat owady żywią się sokami z korzeni drzew, by później wyjść, przedłużyć gatunek i zginąć.
Dzięki 13 i 17-letniemu cyklowi życia cykady prawdopodobnie omijają spotkania z owadami o innych cyklach. Gdyby doszło do krzyżówek powstawałyby cykle o różnej długości. Cykady występowałyby wtedy w mniejszych ilościach, co mogłoby doprowadzić do zjedzenia przez drapieżniki i do unicestwienia gatunku.
2024 roku będziemy światkami kolejnego rozrodu cykad 13-letnich.
Zadanie 1.
a) Wyobraź sobie gatunki cykad, które pojawiają się co 6 i 9 lat.
Zaznacz na rysunku: kolorem czerwonym: lata rozrodu cykad 6-letnich, kolorem zielonym: lata rozrodu cykad 9-letnich. Ile razy spotkają się w ciągu wieku?
b) Co ile lat będą spotykały się cykady występujące w cyklu 6-letnim i 7-letnim? Zaznacz na rysunku lata rozrodu obu tych cykad. Ile razy spotkają się w ciągu wieku?
Co to są liczby pierwsze? Czy 13 i 17 są liczbami pierwszymi?
Liczby pierwsze to takie, które mają dwa dzielniki, czyli dzielą się przez 1 i przez samą siebie (2, 3, 5, 7, ...).
Zastanów się jeszcze raz czy 13 i 17 są liczbami pierwszymi?
Wielokrotności liczb pierwszych znacznie rzadziej pokrywają się z wielokrotnościami innych liczb.
Zadanie 2. Prawdziwe cykady rozmnażają się w cyklu 13-letnim i 17-letnim. Czy kiedyś się spotkają? Oblicz najmniejszą wspólną wielokrotność (NWW) liczb 13 i 17.
Pierwsze "spotkanie" cykad to nic innego jak najmniejsza wspólna wielokrotność (NWW), którą zapisujemy tak: NWW(13,17)=........ .
Cykady zawdzięczają swoje przetrwanie liczbom pierwszym.
Co o tym sądzisz?
Czy cykl życiowy cykady jest wynikiem ewolucji? A może został zaprojektowany?
Kartę pracy o cykadach wieloletnich możesz pobrać tutaj: Dysk Google - karta pracy
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz